Powołanie Gabinetu Zoologicznego

Powołane i rozwój Gabinetu Zoologicznego (1818-1919)

W dniu 19 listopada 1816 roku car Rosji i król Polski Aleksander wydał akt erekcyjny powołujący uniwersytet w Warszawie kierowany przez Radę Ogólną, której przewodniczył Stanisław Staszic. Inauguracja Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się 14 maja 1818 roku.

W dniu 16 listopada 1818 roku Komisja Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zakupiła zbiory zoologiczne barona Sylwiusza Münkwitza.

Nabycie wówczas blisko 20 000 okazów stanowiło podstawę do powołania Gabinetu Zoologicznego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwszą siedzibą Gabinetu był Pałac Kazimierzowski (aktualnie rektorat Uniwersytetu Warszawskiego).

Kolekcję Sylwiusza Münkwitza, której początek sięga XVIII wieku, powierzono zoologowi Feliksowi Pawłowi Jarockiemu.

W 1822 roku Gabinet Zoologiczny został umieszczony w dużym budynku, gdzie zajął 17 sal o łącznej powierzchni 1394 m2. Trzy lata później Gabinet był całkowicie urządzony i otwarty dla publiczności. Zawierał on w tym czasie około 25 000 okazów, w tym ponad 1400 gatunków ptaków, 11 000 owadów oraz 12 000 muszli.

W 1831 roku Uniwersytet Warszawski został zamknięty w ramach represji po powstaniu listopadowym, jednak zbiory pozostały na swym miejscu.

W 1862 roku Gabinet został przejęty przez nowo utworzoną Szkołę Główną w Warszawie. Funkcję kierownika objął ornitolog Władysław Taczanowski, natomiast na stanowisko kierownika Katedry Zoologii i Anatomii Porównawczej powołano zoologa Benedykta Dybowskiego.

W tym czasie mecenasami Gabinetu zostali bracia Aleksander i Konstanty Braniccy, którzy w latach 1863–1874 zorganizowali trzy wyprawy naukowe do Afryki (w jednej z nich prowadzonej w latach 1866-1867 do Algierii uczestniczył W. Taczanowski). Mecenasi wsparli także wyprawę przyrodnika Jana Sztolcmana do Peru i Ekwadoru oraz Konstantego Jelskiego do Gujany Francuskiej.