1874

W 1874 roku Konstanty Jelski zaproponował Konstantemu Branickiemu, by na jego miejsce przysłano osobę, która będzie kontynuowała zbiór fauny na rzecz Gabinetu Zoologicznego. Władysław Taczanowski polecił Jana Sztolcmana, studenta Uniwersytetu Warszawskiego.

Początkowo Sztolcman i Jelski pracowali razem, jeden dla Gabinetu w Warszawie, drugi dla Muzeum w Limie. 

Dzięki temu Gabinet Zoologiczny zgromadził wspaniałą kolekcję peruwiańską: przeszło 600 gatunków ptaków, w tym ponad 80 dotychczas nauce nieznanych; odkryto nowe gatunki ssaków np.: Dinomys branickii, Mustela africana stolzmanni, kilka nietoperzy i myszowatych; Wśród gadów – jedna nowa jaszczurka. Ponadto bogate zbiory krocionogów, raków, mięczaków. Część peruwiańskich okazów została wymieniona z okazami pochodzącymi z Muzeum Brytyjskiego, muzeów w Wiedniu, Petersburgu i Paryżu.

Po pewnym czasie Jan Sztolcman zaczął pracować samodzielnie. Zwiedził zatokę Chimbote, ujście rzeki Tumbez, Lechugal, spędził rok w Kordylierach, a także Cutervo, Callacate i Chota. Wraz z geologiem, Józefem Siemiradzkim przebył równikowe zbocza Andów po stronie zachodniej (Ekwador).

W 1884 roku Jan Sztolcman, po powrocie z Ameryki do Warszawy, objął na stałe kierownictwo Muzeum Branickich. Obie instytucje, Gabinet i Muzeum, były zarządzane wspólnie i zakładano, że w przyszłości, kiedy warunki polityczne na to pozwolą, będą z sobą połączone.

Jan Sztolcman podczas wyprawy badawczej do Sudanu w dorzecze Białego Nilu, 1901 rok.

Trzewikodziób (Balaeniceps rex) pozyskany przez Sztolcmana podczas wyprawy w rejon górnego Nilu Białego. Opisany 1850 roku przez angielskiego przyrodnika Johna Goulda.

Od lewej: Janusz Domaniewski, Jan Sztolcman, Tadeusz Chrostowski, Władysław Poliński.

W dniu 1 października 1919 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Jan Sztolcman został pierwszym kierownikiem nowo utworzonej instytucji muzealnej – Narodowego Muzeum Przyrodniczego.